De week begon met een storm die geen naam mocht hebben, maar het leven van twee broedende meesjes grondig verstoorde omdat een deur openvloog die dicht had moeten blijven. Achter één van de gaten in een buitendeur van de houtschuur is een kastje gemaakt door de vorige bewoners van dit huis. Al meer dan vijfentwintig jaar genieten we in de lente van het komen en gaan van de ijverige vogeltjes die aan het voortbestaan van hun soort werken. Tijdens de storm hoorden we het geklap door de openstaande deur die een knekeldans leek uit te voeren. Nadat de windrukken waren gaan liggen sloot ik de deur en bleken de meesjes uit het kastje verdwenen.

In de dagen daarna overleed mijn schoonmoeder. Het leek alsof ze werd opgejaagd door het geluid van de Coronakoorts. Ze merkte het waarschijnlijk door het gefluister over de nieuwe veiligheidsmaatregelen in haar omgeving en over de eenzame opsluiting, de uitleg van de verpleegkundigen omdat ze van alles niet meer mochten doen – geen aai over haar hoofd – vanwege een besmetting, het minder worden van het aantal kussen dat ze nodig had om in leven te blijven en de groeiende bezorgdheid van haar familieleden over haar. Ze leek niet veel meer te begrijpen maar door onze geluidloos uitgesproken woorden en ons non-verbaal gedrag begreep ze dat er iets groots aan de hand was.

Negentig jaar is ze geworden. Oud worden gaat vanzelf als je de goede gewoonten die je gedurende je leven geholpen hebben streng vasthoudt. Gerookt had ze niet en ik heb haar in de bijna vijftig jaar dat ik haar kende nooit met een glas alcohol bevattende drank in haar hand gezien. Ze bewoog veel, won bekers met badminton en tennis en danste zodra ze Glen Miller of krontjongmuziek hoorde. Bovendien was ze vriendelijk voor wie haar advies zocht. Gezonder kan het niet.

Uit onderzoek blijkt dat iemand die een rijk sociaal bestaan heeft langer overleeft dan mensen die eenzaam zijn. Interessant genoeg blijkt uit dat onderzoek ook dat je beter kunt investeren in vrienden dan in je familie, want een familie lijkt vanzelfsprekend bij elkaar te horen, maar valt uiteen omdat de kinderen en kleinkinderen denken dat opa en oma er altijd wel zullen zijn. Om vrienden te behouden moet je je best blijven doen, telkens iets organiseren om bijeen zijn.

Je kunt overigens via het lezen van de prachtige boeken die je kent en het beluisteren van schitterende muziek met de makers ervan bevriend raken. Een zin, een alinea of een aria roepen in je hersenen herinneringen op. Een zenuwbaan wordt actief en doet het werk dat hij geacht wordt te doen. Hij zet aan tot het maken van knuffelhormoon – oxytocine – en het beloningshormoon – dopamine – dat je gelukkig maakt.

Het zelfde gebeurt er door de glimlach van je kleinkind of het bezoek van een vriendin waarmee je samen naar school fietste. Het is warme bad van de kleine samenleving waarin je als kuddedier opgenomen bent. Honderdachtenveertig mensen die je kent, waarvan je je de naam herinnert. De omvang van het aantal mensen in een grootfamilie, van een legereenheid, van een goed georganiseerde criminele bende of van het gemiddelde aantal Facebook-vrienden dat mensen hebben. Door ze te ontmoeten wordt er een lampje in je hersenen ontstoken en de rest van de hersenen doen mee. Dan zie je de huizen weer waarin je woonde, de lange gang waarin je speelde, het oog dat je eerste pop verloor en dat je nooit terug vond, je ruikt de geuren van je geliefde en je lievelingsgerechten en daarin herkent je eigen autobiografie.

Jammer genoeg wordt het bij de erg oude mensen steeds minder, krimpt de groep geliefden en kan je zelf de deur niet meer uit. Alleen zijn wordt dan eenzaamheid.

We krijgen dagelijks filmpjes toegestuurd waarop onze kleinkinderen te zien zijn. Gisteren zei Yuki ‘Zo pjamaatjes’ en dekte haar drie vilten muizen vervolgens zorgzaam toe. Daarna spitste ze haar lippen en gaf een muizenkusje op al die muizensnuiten. Die muizen komen de Coronacrisis wel door, maar veel oude mensen zullen door het Coronabeleid waarbij regelmatig over de gezondheid van ouderen wordt gesproken, de Coronaeenzaamheid en de Coronazelfisolatie niet overleven.

De jeugd, de mensen die binnen een aantal maanden misschien de wereld van voorheen weer op kunnen bouwen, wordt gespaard. Ik vermoed het want er vliegen weer meesjes dat nest in en uit. Voor hen is er hoop.