Zij zit op een bed in het huis waar ze meer dan zestig jaar heeft gewoond en kijkt af en toe vol verwachting door het raam naar buiten. Op het tafeltje voor haar ligt een boek met foto’s van vroeger en van de kleinkinderen die nog maar zelden op bezoek komen. Telkens dwaalt haar blik naar de straat om te zien of een van haar kinderen eraan komt, maar één is er overleden en twee wonen in Amerika.
Het mooiste moment van een bezoek aan haar is om door het raam te zien hoe ze ons herkent, haar gezicht oplicht en ze als een jong enthousiast kind van haar bed komt om de deur te openen voordat wij onze sleutel kunnen gebruiken. Voor even is de pijn dan verdwenen. Ze is gewekt door het heden en weer moeder.
‘Moeten jullie iets drinken?’ vraagt ze, maar Marion is al begonnen thee te zetten om te voorkomen dat haar moeder in het prikkeldraad van de tegenwoordige tijd verstrikt raakt.
Als we op het juiste tijdstip komen is ze nog helder, maar zijn we te laat dan vertoeft ze in de mist in haar hoofd. ‘Maar nu een vraag,’ zegt ze. ‘Is er voldoende eten in huis.’ En dan volgt het ping pong spel waarbij we geduldig telkens als ze die vraag opnieuw stelt met lieve stem vertellen dat er genoeg is ingekocht. Ze kan een paar minuten gerust zijn dat ze de gastvrije voedster van haar nageslacht is.
We leiden haar aandacht af door naar een televisieprogramma over het bakken van koekjes en calorierijke desserts te kijken en praten over de gerechten van vroeger die niet meer gemaakt worden in haar keuken. Een magnetron helpt tegenwoordig bij de bereiding van de diepvriesmaaltijden.
‘Hebben jullie al gegeten?’ vraagt ze.
‘Ja ma,’ antwoorden we.
‘Wanneer dan?’
‘Marion heeft zojuist tosti’s voor ons gemaakt. Hier staat mijn lege bordje.’ Ze heeft vergeten hoe ik luid en geestdriftig onze lunch bij haar heb geprezen.
‘Hoe kan dat nou? Ik heb het niet gezien’
Moeten we het haar vertellen? Haar vriendin is een paar dagen geleden overleden. Marion besluit dat haar moeder niet in leugens hoeft te leven en zegt het met zachte stem, benadrukt dat ze zo oud was dat ze het zelf wilde, dat het zo beter is.
Al een paar jaar bellen ze elkaar niet meer op: zij omdat ze niet meer weet hoe ze op moet bellen en Maud omdat ze te moe voor het leven was geworden. De herinnering is echter nog die van een seconde geleden. Ze gingen samen naar school. Zij fietsend en Maud bij haar achterop of andersom. Over een weg in wat ze toen Batavia noemden en wat voor hen eeuwig de naam zou blijven. En eenmaal hier brachten ze met hun gezinnen weekenden bij elkaar door. Zij in Den Haag als papa op piket was en ze met de kinderen naar wat rust zocht. Maud in de zomermaanden bij haar om met haar verloofde in de bossen te fietsen en omdat ze dan eindelijk met hem in een bed kon liggen. Haar moeder was nog al streng. Die hele wereld was ineens terug toen Marion haar naam noemde. ‘Mama, weet je wie er overleden is?’ Ze zoekt voor haar moeder de foto’s van haar vriendin in oude albums en laat die zien.
Daarna gaat op haar bed liggen, met haar ogen gesloten en een diepe frons in haar wenkbrauwen. Slaap is het beste medicijn. Proberen te vergeten in de hoop dat de pijn morgen verdwenen zal zijn. De engel van de sluimer verschijnt echter niet en ze komt overeind, begint met krampachtig gevouwen handen te bidden voor haar verdwenen vriendin.
Als we uiteindelijk vertrekken vraagt ze ‘Eten jullie dan niet hier?’
‘Nee ma,’ zeggen we zacht om de boodschap enigszins te ontharden. ‘We gaan naar ons eigen huis om daar te eten.’
‘Hoe kan dat nou. Jullie wonen hier toch?’
Ik voel de pijn dat zo veel mensen op een dag in die mist verdwijnen en dat ik misschien de prostaatkanker zal overleven, maar de hersenmist niet. De beste remedie is om te blijven lopen en schrijven.
Lopen, schrijven, de dag plukken.
De dag plukken, lopen, schrijven.
Schrijven, de dag plukken, lopen.
Of welke volgorde dan ook.
Of in ieder geval schrijven
Of lopen
Of de dag plukken.
Of…
Zo hartverscheurend herkenbaar! Het vergeten van moeder, de kracht van kinderen om zich daar in te schikken! Sterkte! Kus en knuffel voor jullie beiden!
Lieve groet Nance
Het leven speelt soms een wreed spel, met dr. Alzheimer als leider…
Bijzondere vrouw. Dapper en trots.
het mooiste moment voor jullie en voor haar
zo teder opgeschreven