Ze zaten in de wachtkamer, de stevig gebouwde man en zijn fragiele vrouw. Aan hun gesprek te horen waren ze afkomstig uit een van de Balkanlanden. Hij was wat later gekomen omdat hij eerst nog een parkeerplaats voor de auto moest zoeken. Het maakte niet uit dat hij misschien iets te laat zou komen, want het was toch een soort ceremoniële handeling.

‘Blijf maar in de auto zitten,’ had ze gezegd. ‘Ik kan het wel alleen.’

Het was immers maar een klein bobbeltje geweest. Zat er nu wel iets of niet? Laten we voor de zekerheid het even bekijken. Het was hoogstwaarschijnlijk niets, de kans was maar miniminimaal. Nee, niet iets om je echt zorgen over te maken. Maar…

Hij lachte toen hij bij haar ging zitten en dat maakte haar vrolijk. Het duurde wel lang. Een voor een werden de patiënten door de assistente opgeroepen. Sommigen waren later dan zijzelf gearriveerd. Waarom mochten die voor? Ineens kwam de dokter ze halen. Hij zei met een stem zonder emotie ‘Wij moeten met elkaar praten’.

Ze gingen de spreekkamer in waar al twee andere mensen in witte jassen zaten, de een was een man en de ander een vrouw. Die werden aan ze voorgesteld, maar op dat moment hoorden ze al niets meer. Alles ging langs hen heen. Ze hoorden maar een paar woorden ‘kanker’, ‘weghalen’, ‘bestralen’, borstsparend’ en afspraken maken.

De arts had de kamer verlaten en zou terug komen met een lijstje met data waarop het allemaal zou gebeuren. Wel zo snel mogelijk. Ze moesten er geen tijd overheen laten gaan. Wat bleef was een oorverdovende stilte en twee mensen tegenover ze die niet durfden te glimlachen. Op een gegeven moment zei de jonge vrouw ‘Zal ik een glaasje water voor u halen?’ Maar dat hielp niet, nergens bij.

Toen hij het aan me vertelde, zei hij dat hij blij was dat hij op tijd was geweest en in ieder geval zijn arm om haar heen had kunnen slaan. Maar wat het scherpst in zijn geheugen gegrift was, bleek de tijd te zijn. Het duurde een eeuwigheid. Ze zeiden niets, want wat viel er te zeggen? De woorden voor dit moment bestonden niet, zelfs niet in hun eigen taal, waarin hij misschien ooit liefdesgedichten voor haar geschreven had. Dat laatste is meer het product van mijn verbeelding. Wat ik wel weet is dat hij ooit een Servische soldaat was die naar Bosnië gestuurd werd om daar te vechten en dat hij deserteerde. Toen hij een paar jaar in Nederland woonde werd hij door familieleden aan een Bosnische moslima voorgesteld. Ze spraken de zelfde taal en konden daarin over hun dromen, de toekomst en over kinderen spreken.

‘Ivan,’ zei hij meer dan tien nadat het gebeurd was tegen me, ‘Het leek me echt eeuwig te duren. Er was niets dan stilte. Geen woord, geen enkel woord. Ik wist er geen één.’

Was het na tien minuten, na een kwartier of misschien nog langer, dat de arts weer de spreekkamer binnenkwam?

‘U kan uw jas wel weer aantrekken,’ zei de arts toen hij terugkwam, ‘Het was toch niets. Een vergissing. Sorry.’

Ze wisten dat ze blij moesten zijn, maar hun lichamen waren verstijfd, hun harten sloegen nog te snel en het was of ze in watten omhuld waren en een klein eilandje vormden in de grote wereld.

Een kwartier lang kanker, meer was het niet, maar nog jaren daarna bleef dat moment in die spreekkamer bij ze terugkomen. Vooral die stilte waarbij de woorden hen in de steek hadden gelaten, geen waarde hadden en ook onvindbaar bleken te zijn geworden.

Een kwartier, dat eeuwig duurde en zoveel veranderde. De argeloosheid verdwenen, de bravoure en de branie vervangen door voorzichtigheid. Er kon van alles gebeuren. Zo maar.