Samen met Marion, mijn zoon en schoondochter sta ik op een foto in het Parool die gemaakt is tijdens de première van Tonio, de film over een jongen die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats reed en die er nu niet meer is. Dat is de echte dood die we kennen uit verhalen over het noodlot. Gewoon kanker, ach, we moeten als de engel des dood ons uiteindelijk ergens in onze gemoedelijke leventjes verstopt uiteindelijk vindt toch ergens aan dood gaan. Op die foto zie ik mijn zoon – 43 jaar – met een vanzelfsprekend zelfvertrouwen naast mij staan. Ik herken de blik in zijn ogen. Kom maar op! En ik ben de man die glimlacht op verzoek van de fotograaf en wiens mooie pak niet kan verhullen hoe kwetsbaar hij is. De PSA was deze week weer wat hoger maar de uroloog vond dat we toch nog maar even door moeten gaan met de prikken in mijn buik en de witte pilletjes.
Te veel kanker deze week. Sorry, ik weet dat het belangrijk is dat we alles goed begrijpen, maar ik zie tussen alle berichten maar weinig dat me troost en rust geeft. Kan de oktober-borstkankermaand en de november-prostaatkankermaand even aan me voorbij gaan? Het lijkt wel een internationale obsessie. Is men bezig de oorlog die in de hele wereld woedt een plaats te geven in onze eigen lichamen? Voelen we ons bedreigd dat ons eigen gezellige leventje niet voor altijd door zal gaan? Maar waar zit dan het kwaad? We zijn onmachtig om aan wat er mis is in Aleppo, Appelscha, de Deutsche Bank, de huizenprijzen, Calais of Lampedusa iets te doen? Moeten we daarom maar gewaarschuwd worden dat het wel eens in onze eigen borst, prostaat of longen zou kunnen schuilen? Ik ben de fantasieloze programma’s door mensen die zichzelf en de kanker zo serieus nemen moe. De grootste kracht van de mens schuilt in zijn gevoel voor humor, de creativiteit, het spelen met en omvormen van de werkelijkheid.
Ik ben schrijver. Op mijn achttiende schreef ik een roman. Die noemde ik ‘De belofte’ want ik had me voorgenomen alles wat in me zit er gedurende mijn leven uit te halen. Ergens in een la van mijn bureau ligt het manuscript nog. Dat durf ik niet te lezen, bang voor alle beginnersfouten en mijn overmoed, maar tegelijkertijd koester ik warme herinneringen aan het lef en het geloof dat ik het zou kunnen. Ik wist dat er een dag zou komen dat de woorden naar mij wilden luisteren en uitdrukken wat ik wil zeggen. Mijn leven lang ben ik blijven schrijven, want schrijver word je niet door een master class te volgen, maar door het elke dag te doen omdat je niet anders kunt.
Elke dag schrijf ik in mijn dagboek om mijn leven te ordenen, wat vervelend is te verfraaien, wat me niet zint op zijn kop te zetten en wat me ontroert te koesteren. De laatste tijd gaat het me moeilijker af en ik ben niet in staat de oorzaak aan te wijzen. Steeds vaker krijg ik het gevoel dat ik niet meer pas in de samenleving en dat veel mensen ook vinden dat mijn tijd wel geweest is. Wie heeft de krant van gisteren nog nodig? Waarmee kan ik mijn lezers nog echt verrassen?
Als ik samen met Marion langs de rij fotografen loop en ze vragen ons “Mevrouw Bloem, mijnheer Wolffers, wilt u even hier kijken?” vraag ik me af waarom ze een foto willen maken. Ach, natuurlijk, als ik dood ga hebben ze een scherp recent portret nodig. We stoppen en glimlachen.
Soms heb ik ’s morgens de woorden even niet meer. Dan ga ik naar mijn fotoarchief, waarin de tienduizenden foto’s van onze levens zijn opgeslagen. Aanvankelijk keek ik alleen, maar dat maakte me droevig. Het is voorbij. Dat is geleidelijk veranderd. Waarom is er op die foto zoveel ruimte links? Ik dacht altijd dat het mooi was als de persoon die ik voor later wil bewaren netjes op een derde van rechts staat en dat je kunt zien waar we zijn. Nu ik wil juist dichter bij haar komen. Ik hoor Marion in de bibliotheek typen en zal haar maar niet storen. Als je eenmaal bezig bent met toveren met woorden moet je vooral niet worden gehinderd. Dus ik verander het kader van de foto. Kom, ik help je wel dichter bij me te komen. En wat doet die man daar naast je eigenlijk? Die hebben we in geen jaren meer gezien. Ik zou zijn naam niet eens meer weten. Die snij ik eraf. De foto wordt onmiddellijk mooier. Alleen het licht is zo helder, het leven nog zonder dreiging. Alles is nog mogelijk. Ziet niemand de donkere wolken die er die dag ook waren? Ik geef ze wat meer accent en ja, de foto krijgt op die manier een dramatische ondertoon. Wat er zeker zal gebeuren zat toen al in de lucht. Dat kan ik nu aan. Destijds misschien niet.
Zo fotografeer ik ons leven opnieuw, schrijf een roman van foto’s, en heb de woorden niet meer nodig. Als het lunchtijd is en we zitten samen in de keuken vraag ik “Heb je lekker geschreven”. Ze zegt dat ze vooral heeft zitten spelen en ik beken eerlijk dat ik de woorden ontrouw ben geweest en gestoeid heb met de beelden. Drie volledig nieuwe foto’s heb ik gemaakt , helemaal zonder schuldgevoel te hebben. We waren jong en wisten niet wat komen zou en telkens pakte ik mijn camera. Soms was de lucht duister, soms kwam de zon op en vaak zagen we hem ondergaan.
Herken het opschuifgevoel volledig…
Heerlijk hè Ivan, even rommelen met de foto’s en nog weer even mooier maken. Ik lees al jaren met plezier je mail. Ik leer veel van je. Ben het ook vaak met je eens. Hopelijk doen de witte pilletjes en de prikken hun werk nog een tijdje.
Reizen foto’s genieten van de natuur en natuurlijk Marion en de rest van de familie. Sommige mensen leven een heel leven zonder iets te zien. Riet Vente
Wwat een ontroerend en mooie column weer. En wat fijn dat we je al zo lang kunnen volgen in wat je al vele jaren schrijft. Zelfs het bijwerken van de foto’s is voor ons lezers stof tot nadenken. Ik hoop dat we je nog jaren kunnen volgen! Ik heb er al sinds de jaren zeventig plezier van… Een hartelijke groet! Marga van Poecke
Al die sombere wolken boven je hoofd worden verdreven. De wind stuwt ze voort onder de zon door tot het moment dat het licht en de warmte van de zon je ogen verblinden en je huid verwarmt. Weet dat alle nutteloze dingen de wereld in beweging houden tot het moment dat iedereen zich “bewust” wordt van zijn eigen bestaan. Dan pas zullen we zo ver zijn de kanker uit ons leven te verdrijven, dat we geen rode loper meer nodig hebben om over te lopen om naar een film te gaan kijken waar we met z’n allen om moeten huilen, in de angst dat het onszelf overkomt. Eens zullen we zover zijn dat die angst voor ongeluk, ziekte en dood weg is. Dan beseffen we dat er helemaal geen dood bestaat. Dan zijn we zover gekomen dat we ons “bewust” zijn van onszelf, van de Goddelijke schoonheid, pracht en praal die je al die tijd in de buitenwereld hebt gezocht. Dan zijn we zover dat we weten dat de schatkamer zich in onszelf bevindt. Tot de samenleving zover is zal het nog wel een aantal eeuwen duren. De wereld verbeteren doe je niet in 1 dag maar bij jezelf beginnen, de vonk in jezelf ontsteken dat kan ala minute plaatsvinden. Verbeter de wereld en begin bij jezelf……liefde is wat de mensheid verder brengt….heb jezelf lief dan voelt de wereld beter.
Soms was de lucht duister, soms kwam de zon op en vaak zagen we hem ondergaan.
En zo is het leven! Mooi, dank je wel Ivan!
Wat mooi en kwetsbaar en ontroerend en ..ga alsjeblieft nog heel lang door met deze wonderbaarlijk mooie mails of hoe je dit ook wilt noemen. Ga niet weg.. maar dat dóe je ook niet want wie schrijft blijft toch?! Hartegroet van een onbekende.
Niet wat je wel hebt of niet meer, maar de foto’s uit het verleden doen je zeer.
Troost zit in de lust tot leven-blik in de ogen van je (klein)kind(eren).
Troost zit in alles.
Ik proef gewoon verlangen naar het verleden. “Heimwee naar de lust”.
Ik ken en voel het gevoel precies! Heel bewust.
En die onzekerheid telkens als je psa waarde weer wordt bekend gemaakt..
En daarnaast nog die vervelende nawerking van die prostaatkanker.
Dat is wat je leven nu zo onzeker maakt…..
Je verrast nog steeds!
Je schetst een beeld met woorden,
jouw woorden genereren beelden.
Jouw nieuwe beelden genereren woorden,
scheppen gedachten
plaatst het leven in nieuw perspectief
De schrijver schept zolang er lezers met ‘m meegaan.
Ik hoop dat je nog lang door blijft gaan met scheppen,
dan ga ik graag met je mee.
En zelfs als je niet verder kan,
zal ik jouw woorden blijven lezen,
jouw beelden blijven bestuderen,
en van jouw perspectieven blijven leren.
Peter, veel dank voor je lieve woorden. Was deze week klassiek verkouden en voelde verrassend weinig energie, speelde een beetje met mijn oude foto’s en ergerde me aan mezelf omdat ik niets schreef, zelfs geen antwoord op jou reactie. Dank en warme groet, Ivan
Heel graag gedaan en oprecht gemeend. Doe rustig aan, herstel eerst. Misschien dwingt zo’n verkoudheid je in een ander perspectief. Bijv. naar oude foto’s kijken. Of het tempo van leven aanpassen. Ik zie alweer uit naar je volgende blog en die staat er alweer. Jouw tempo is onnavolgbaar. Beterschap en veel levensplezier toegewenst! Peter