Mensen met kanker weten dat ze dood gaan, alleen niet wanneer. In een cultuur van angst om te sterven en risicodenken helpt alles om hen daaraan te herinneren. Toch verschillen mensen met en zonder de K-ziekte eigenlijk niet zo veel van elkaar, want iedereen die geboren wordt leert dat de dood voor levende wezens het gebruikelijke eindpunt van het leven is. Er zijn echter zoveel woorden en beelden die onze aandacht afleiden van het slotakkoord van het muziekstuk van ons leven, dat we als een dokter zijn uiteindelijke diagnose en prognose uitspreekt we toch onaangenaam verrast zijn. Ik was dat in ieder geval wel, want ik wist best dat alle mensen sterfelijk zijn maar had deze eeuwenoude wijsheid altijd verkeerd begrepen: ja, aan ieders leven komt een eind, maar toch niet aan het mijne?
Met het nieuwe inzicht dat ik dertien jaar geleden dankzij mijn uroloog kreeg ging ik ook anders naar mensen om me heen kijken. Mijn gebruikelijke medelijden met mensen die horen dat ze ongeneeslijk ziek zijn verdween ineens omdat ik sinds ik zeker wist dat ik zelf ook dood zal gaan en niemand dat lot kan ontlopen, het zie als een feitelijke mededeling. Zo is het nu eenmaal. Behalve dat dat mijn hersenen ervan op de hoogte waren besefte mijn hart het ook. Omdat ik geen zelfmedelijden had hoefde ik het ook niet voor anderen te hebben.
Het is normaal dat we dood gaan, dus waarom zouden we zeuren? Zo lang we er nog zijn kunnen we er iets leuks van maken. En angst over wat komen gaat? Mark Twain schreef dat hij niet bang was voor de dood, omdat hij voor hij leefde miljoenen jaren lang er ook niet was en daar had hij nooit enige hinder van ondervonden. Dood is ‘niet zijn’. Over het ‘niet zijn’ hoef je je geen zorgen te maken, maar over het ‘zijn’ wel. Zorg dat je gelukkig bent, want het verschil tussen ‘ik ben ongelukkig’ en ‘ik ben gelukkig’ is wel erg groot en belangrijk.
Wel heb ik medelijden met degenen die achterblijven, die niet dood gaan. Sinds de dag dat die dokter “waarom kom je zo laat” tegen me zei en ik het begreep, voel ik mee met de geliefden van de persoon die met zijn neus op de feiten wordt gedrukt, want die worden tegelijkertijd – zonder dat ze er ook maar iets aan kunnen veranderen – van het idee dat het altijd speelkwartier zal zijn beroofd. Nee, je kunt als de pauze voorbij is niet meer met dat meisje spelen. Nee, als de anderen weer hand in hand de klas ingaan, zal jij zonder die jongen naar binnen lopen. En dat terwijl zij die sterven vervolgens met al hun littekens die nooit meer pijn kunnen doen fluitend door de hemel, het niets of de hel lopen, bevrijd van alles waar je je in je leven nog zorgen over maakte.
Dat is het dilemma van de stervende. Zelf ben je eindelijk van het gelazer van het falende lichaam af en dan laat je je geliefden achter met onbetaalde belastingaanslagen, wat herinneringen en foto’s. Dat krijgen ze voor hun goede zorgen en de tranen die ze om jou hebben vergoten. Tot overmaat van ramp bestaat er wel degelijk zoiets als het ‘gebroken hart syndroom’, de partners van mensen die tientallen jaren hebben samengeleefd hebben grotere kans binnen een half jaar ook heen te gaan. Niet om in het ‘niet zijn’ de huwelijkse ruzies voort te zetten, maar omdat hun hart het verdriet gewoon niet aan kan.
Het leven en de liefde zijn dodelijke activiteiten, want wat je ook doet, uiteindelijk zullen ze je doden. Charles Bukowski schreef daarover troostvolle woorden: “Find what you love and let it kill you.
Let it drain you of your all. Let it cling onto your back and weigh you down into eventual nothingness.
Let it kill you and let it devour your remains.
For all things will kill you, both slowly and fastly, but it’s much better to be killed by a lover.”
Als je dan toch dood moet gaan, dan maar door je geliefde.
Volgende week kennen Marion en ik elkaar 45 jaar en ik wil haar geen gebroken hart bezorgen. Ik heb daarom besloten mijn kanker te negeren en de wet dat iedereen sterfelijk is ongeldig te verklaren. Tot we er niet meer zijn leven we voor eeuwig. De blaffende honden van de zorg en de mensen die me medelijdend vragen hoe het nu met me gaat jaag ik mijn tuin uit. Ze mogen me een prik en een glimlach geven, maar er niet bij praten.
Mooi en nobel streven, gun jullie nog jaren samen, gelukkige jaren , maar ken ook de kant van mijn schoonvader die van de pijn verging en een totaal radeloze vrouw naast zich had zitten, pijn hoeft niet word er gezegd……nou hier hebben we anders gezien, en het heeft de relatie van mijn schoonouders die waanzinnig veel van elkaar hielden, compleet vernietigt, ze is achtergebleven met een vreselijk beeld terwijl ze hun leven bij elkaar waren, mijn hart breekt nog bij de aanblik van dat gruwelijke beeld.
En mijn schoonvader en moeder waren 1
Ze is zelf nu reeds jaren weg, maar nooit heeft ze dat beeld kwijt kunnen raken , laat staan verwerken….soms is er geen keuze
En ja iedereen gaat heen het is maar de manier hoe..
Ik snap niet helemaal wat je bedoelt met het verziekte de relatie, maar ik denk het te herkennen. Mijn man is met pijn een totaal ander mens. (chronische pancreatitis) Ongeduldig, snauwerig, ongevoelig voor mijn emoties. Het is best zwaar. Je weet waardoor het komt, maar toch denk ik soms; er valt zo niet mee te leven. De tijd met die pijn is vele malen langer dan de tijd die ik met hem kende zonder pijn. :-(.
Bijdragen aan het wederzijds welzijn daar gaat het om
O, Ivan, topper. Dit is echt de ziekte voorbij. Ode aan het leven. Ode aan de liefde. Bedankt.
Goede Dag Ivan,
Als je te horen krijgt dat je K hebt is niet erg, want er is altijd wel iets aan te doen. Wel het zinnetje wat er na komt dat luidt: Er is niets meer aan te doen (uitzaaiingen). Maar dood gaan we allemaal.(niet zijn)Zolang we blijven ademen (zijn) we .Dus dan kun je het leven vieren. Leven is een Kunst. EN mijn idee is dan maar leven naast Jezus. Mijn korte gebed voor iedere dag is In de naam van Jezus Christus…. Erbarm U over mij.!
Het mooie van de stukken van Ivan is dat hij steeds weer ideeën aandraagt over de schoonheid van het leven. Ik merk dat één bepaalde visie voor mij niet werkt. Er zijn in de jaren dat het onderwerp prostaatkanker deel uitmaakt van mijn leven, heel wat oneliners langsgekomen. Zoals daar zijn: Leef het leven, Leven bij de dag, Nooit opgeven, Leven in het hier en nu, Wat maakt het uit, dood ga je toch, Laat je niet kisten, De dood bestaat niet, alleen het leven, enz.
Ik merk dat ik bijna iedere dag en soms ongemerkt, me laat vergezellen van weer een nieuwe levenswijsheid. Jammer dat er ook dagen zijn dat het helemaal niet werkt. Ach nou ja, morgen een nieuwe dag!
Het, al dan niet gezegende, toeval tovert deze blog op mijn scherm op een moment dat de inhoud perfect aanslaat bij mijn gemoed. De beelden die u bij me oproept, de zorg voor de geliefden. Maar ook het citaat. Het is uw verhaal, uw leven dat u beschrijft, dat realiseer ik me goed. Maar het voelt ook alsof het op maat geschreven is. Waarvoor dank, uw besluit om bij uw 45 jaar liefde kanker en sterfelijkheid achter een scherm te zetten lijkt me een wijs besluit. Gaat jullie vast goed lukken, nogmaals dank voor deze pracht collumn die voor mij op het juiste moment te voorschrijf kwam.
Dank je wel.
* de gave van het woord is een geschenk, dat het nog maar heel lang “geschonken” mag worden
* dit is van mij voor jou, sorry u
* https://www.youtube.com/watch?v=yD-Qc5mWHi4&list=UUYhRum9iFO2IW24NMQ3U_2Q&index=3
* met bewondering
Wat n heerlijk stuk. Het draagt me en voedt me. Dank je wel en lang moge je leven tezamen met je lief!